Me pēhea te Whakangungu Pāti i te Hapori i Whakatipu mai i ngā Pīkita Tamariki Tūmatawhāiti

Me pēhea ngā Kauta Tamariki Ritenga Whakawhanake i ngā Hononga Pōpōrangi

Te Whakaiti i ngā Wā Tōkiri Ki te Whakamahi I ngā Hoahoa Kauta Kapa

Ina tōa e pā ana ki te whakawhanake i ngā pāpaku o ngā tamariki ki te tūhono pāpori, ko ngā waihanga whakangāhau ā-whānui e tino whai pāpaku ana hei whakamahi mā ngā rōpū tamariki. E maha ngā tamariki e taea e waihanga tā rātou anō ki te taha o tētahi atu, e waihanga ana i ngā wā e taea ai te kōrero me te whakapāha ake i a rātou e noho tahi ana. Ko ngā parku e whakauru nei i ngā waihanga o tēnei momo e kite ana i tētahi mea hōu e āhua tāwhai ana i ngā wāhi kua roa ngā rārangi tāpiri kia tōa tākaro, arā, he tino roa ngā wā e tākaro ai ngā tamariki i ngā waihanga. Ko te āhua motuhake o ēnei waihanga ko te āhua anō iā rātou e kohikohi ai i ngā tamariki ki te tākaro tahi, e āwhina ana i a rātou kia waihanga i ngā hononga, me te ako i ngā tohu pāpori matua hoki. Anō hoki, nō te maha o ngā tamariki e taea ai te whakamahi i te wā kotahi, he iti ake ngā whawhai mō te kōrero ko wai te tōkā ake. E māmā ake ai te ora mō te katoa e mātua tiaki ana i ngā tamariki iti ki ngā wā tākaro, ina hau teke ake ina whakahaere i ngā rōpū tamariki rerehua e tōa hui tahi ana.

Whakakaha i te Tākaro Tōwhaiwhai i waenganui i ngā Whakapapa

Kei te wātea ngā pōroa ritenga ki ngā rahi rerekē mō ngā kāhui pakeke rerekē, e whakaae ana i ngā tamariki mai i te iti ki te rangatahi ki te tākaro tahi ki te takotoranga whakawhitinga. Ina tākarotia ngā tamariki i tēnei ara, ka whanake ake i a rātou i ā rātou pūkenga whai mōhio i te wā e harikoa ana. Ko te mea whakapāhunu, kāore ngā pōroa nei i te mō ngā iti noa. Kua whakauruia e ngā kaihanga kia māmā ai te whirihau, nō reira ka taea e ngā kōpōpō, ngā mātua, me ētahi atu adult tētahi pōroa tahi me ngā tamariki. Kua whakaaturia e ngā rangahau ka whanake ngā tamariki i te whai ake i te whānau ki te tākaro tahi i ngā wā tapuhi, ka hua mai i te whai ake i te whai whakaaro whai mōhio me te whakapakari ake i ngā hononga whānau i te wā e piki haere ana. Ko ngā nohonga ake kei te hangaia kia kaua e tino taumaha te taumaha, arā ka taea e ngā tuākana te noho tahi me ā rātou tuākana me te kore he raru. I ngā rā pai, he tikanga noa ki te kite i ngā kōpōpō e noho tahi ana me ā rātou moko mō ētahi whakatere ki ngā pōroa. Ko ngā wāhi tākaro he wāhi nui ake te whai wāhi ki te tākaro ina taea e te hunga o ngā whakapapa katoa te uru atu tahi. He nui ngā painga o ēnei wāhi ki te tipu ā-hapori ake o ngā tamariki iti me te whakawhanake i ngā mahara roa ki roto i ngā hapori anō hoki.

Te Whaiwhakaaro i ngā Pōroa Tamariki E Hāngai Ana ki te Tuakiri Ūkaipō

Te Whakauru i ngā Tohu Ahurea ki ngā Kaupapa Pōroa

Ina tāpiritia e tātou ngā āhuatanga ahurea ki ngā muirere, he nui ake te harikoa a ngā tamariki me te whakapā aha hoki a te hapori. Ko ngā muirere hei mea motuhake ina whakaatu i ngā toi ā-rēhia me ngā tohu tuku iho e kōrero ai i te tūrakenga o te tangata. Whai mōhio ki te tāpiri i ngā tauira mai i ngā tapa kākahu ōrākau, i ngā tohu hoki e whai tikanga ana ki te tāhuhu kōrero o te tāone. Āwhina ake ēnei taapiri kaihauturu i ngā tamariki ki te wheako i tētahi wā pāpaku rerekē, i te wā kotahi ka ako hoki ki te mōhio ki tā rātou ake ahurea. Ko te whirinakitanga ki ngā kai toi o te tāone te mea e whakarerekē ai i ngā muirere noa hei waihanga tākarotia e kawe ana i ngā tikanga me ngā uara o te hapori, ā, ka awhina i te tāone kia tū hei rerekē me te pupuri i ngā mea e whakamārama ai i te ahurea o te tāone.

Whakamahinga Ngā Tikanga Taiao hei Whakakaha i te Āhua o te Hapori

Ina hangaia ngā taupua mō ngā tamariki mai i ngā rawa ake, pērā i te rakau, ka ngaro haere ki te wāhi e noho ana, nō reira ka āhua pai ai ki ngā toa e kaha ana ki te taiao me ngā tāone. Ko ngā hanganga rakau he āwhina i te āhua me ngā āhuatanga hoahoa mātāo e waiwai ai ki te taiao. I whakaatuhia e ngā rangahau kua whakamahia ngā tākotoranga kua hangaia ki ngā rawa kua whanakea, ā, kua toa atu hoki te whakaaetanga mai i ngā kainoho. Ko te tāpiri i ngā tipu me ētahi atu o ngā wāhanga ake ki ngā taupua ka aki i ngā tamariki kia piki ake te hononga ki te taiao, i te wā anō ka whakapiripiri i ngā mahi hākinakina ki waho kaore e huna i te whenua. Ko ngā tāone e whakakotahi ana i te kākāriki me ngā taputapu taupua ka waihangahia ngā wāhi e āwhina ana i te whenua, e whakaatu ana i te aroha ki te tiaki i ngā taiao tāone mō ngā whakatipuranga kei muri.

Ngā āhuatanga whakauru o ngā Tarau Ritenga

Ngā Noonga Whakaaetanga ADA mō ngā Wherawhera Rerekē

Ina tōa koe ki te hoahoa tākaro, ko te whakauru i ngā tātai ADA ki ngā pōro tākarotia ka whakauru ai mō ngā tamariki e hiahiatia ana ngā tākarotanga motuhake, ā, ko ngā tamariki e whakamahi ana i ngā rōpere whakatere. Mā ngā pōro tākarotia ā-whakauru e whakakaha ngā tākai kia ngā wāhi whakauru tūturu ka tū ai ngā whānau katoa mai i ngā hapori katoa. Kāore anō pea te arataki i ngā tātai ADA kia noho ki ngā here ture anake—ka whakaatu hoki i te whai aro ki te katoa e noho ana, ā, ka whakatutuki i ngā here whanaungatanga nui hei wāhi huihuinga i te whānui. Ina tīmata ngā tākai tāwhai ki te tāpiri i ēnei āhuatanga, ka kitea e mātou te whanake ake o te tūtohinga ki te whakarite kia ōrite ngā tamariki katoa ki te wā tākarotia ā, kāore he panonitanga o ō rātou whakaaetanga.

Ngā Kiriata Maha-Te-Kiko mō ngā Tamariki e Rerekētia ana te Mōhio

Ko ngā rōpahu taraweti i whanaketia kia rite ki ngā hiahia māmāro he nui te āwhina i ngā tamariki kua whanake ngako kia pakari i te wā tākaro, me te noho paku ake ake rātou i te wā e tākarotia ana, ka tūhono ai ngā wāhi tākaro ki te katoa o te hapori. Ko ngā rangahau e whakaatu ana kātahi ka tūhono ngā tamariki ki te tākaro māmāro, ka pai ake te whai whakaaro, me te whakahaere i ā rātou āhua, āwhina i ērā e whawhai ana ki te tukatuka i ngā māmāro. Ko te whiwhi whakautu mai i ngā tohunga whanaketanga ngāko i te wā i hangaia ai ēnei wāhi tākaro he wehe katoa. Kāore te whāinga i te noho pērā i te whakaputanga taputapu engari ko te whakapāpaku i te katoa o te hapori: kei te whakatau te wāhi tākaro i te katoa. Me whakapakari ngā whānau ki ā rātou tamariki he rerekē ngā hiahia, kia mōhio rātou ki te wāhi haumaru kei reira kia tākarotia e te katoa o ngā tamariki kaua ko ērā anake me te wehe i ā rātou whakapoweratanga.

Whakapakari i te Uara Takunetanga hei Whakapakari i te Takunetanga Waho

Ngā Hoahoa Tautoa Hōu e Whakaputangia ai ngā Pūkenga Hōu

Kātahi ka tīmata ngā kaihoahoa tākaro ki te whai hinengaro ki ngā whakaritenga rere, ka āwhina tino i ngā tamariki kia whanake i ngā pūkenga waihanga motuka nui atu i te ngana. Ko ngā rere e whakakaha ana i ngā tamariki kia neke atu rātou i te āhua tūturu, e hāngai ai ki te whanaketanga motuka rahi me te whakakotuitanga ringaringa me te kanohi. Whai mōhio ki ngā wā tākaro e whai wā rere ā-āhua rerekētia ana me ngā tauira hou hoki, ko ērā he whakaritenga e wātea ai ngā wāhi e hiahia ana ngā tamariki ki te neke tonu me te whakamātau i a rātou anō. Ko te hononga i waenganui i te takotoranga tākaro me ngā tikanga hauora mo te ora tonu e mōhiotia ana e ngā kaiako i ngā tau e whai whakaaro ana. Ko te aronga ko te whakaputa i ngā kōwhiringa rere rerekētia kaua ko te nui ake i te pōpōuri tākaro - kei te tautoko hoki i te whanaketanga tinana o ngā tamariki i ngā ara whai hua e mau ana i muri i te tamarikitanga.

Te Whakauru i ngā Papa Akoranga ki ngā Tūmau Takitaki

Ina waihotia e tātou te ako me te tākaro, ka noho ngā tamariki ki ngā arawhā e tipu ai ō rātou hinengaro. Ko te tāpiri i ngā mea ako ki ngā taputapu tākaro ka whakapakari i ngā pūkenga whakaaro a ngā tamariki i te wā e tākarotia ana rātou. Whai mōhio ki ngā rākau tākaro he pātene i runga i te mātāpuna e ako ana i ngā kaupapa tau māmā, i ngā paparorohiko ka taea e ngā tamariki te whai mōhio ki ngā whakamātau pāngarau māmā i te wā tonu kei te tākaro rātou. Kua whakaatuhia e ētahi tātai a-takunetanga ko te mātau pea ka whai wāhi te ako ki ngā wāhi tākaro i ngā kura, ka mārama pai ake ngā ākonga ki ngā mea, ka hāere rātou ki ngā kaupapa e whakarewa ai i te hātea. Ko te waimarie ake? Kāore ngā tamariki i te mōhio ka ako ana rātou i te wā e rere ana rātou, e whakapāraru ana me ō rātou hoa. Ka hōhonu ake te tipu o ō rātou hinengaro, ā, ko te mea nui, ka tīmata ngā kaiako ki te kite i te pai ake o te performance o ngā tamariki ki ngā akoranga i muri mai.

Ngā Painga Roa-hononga o ngā Wāhi Tākaro Ritenga

Te Waihanga i ngā Wāhi Hui Tākarotia

Ko ngā pōroa e āhua whakapaia ana i te wā e kaha ake ai te whakakotahi i te hunga mai i ngā kaumātua kia pērā anō hoki ki te ringaringa. Ina tāpirihia e ngā pātaka ngā pōroa mō ngā tamariki iti me ngā kaumātua hoki e hiahia ana kia eke i ētahi pōroa kua tata ki te wā i roto i ō rātou ake o ngā kura, ka nui ake te wā e noho tātari ai te iwi i te wā kotahi. Ko ngā rangahau e whakaatu nei ko ngā pātaka e whai mahi maha ana e āwhina ai i te iwi kia kaha ake te hononga o te hapori me te whakakotahi i ngā rōpū tokorua. Whaia ngā wāhi e āhua māmā ana te noho mā te mātua e tautohe ana me ētahi atu mātua kei te taha. Ko te maha o ngā pōroa e wātea ana ka āwhina i te iwi kia haere ake ki ngā pātaka tata ki te kāinga me te noho wā roa ki waho. Mai i ngā pōroa rakau tawhito ki ngā pōroa hou, kei te wātea he mea mō te katoa, e wātea ai ngā wāhi e whakapāpaku ai te iwi me te whakapai ake i ngā hononga ake o te rānei.

Kua Tuhia Ngā Panonitanga Pakanga Pakanga

Ko ngā tāone e hanga ana i ngā kāpua tākarotia ā-haere ka kitea e kaha ake te whakamahinga o te pārani, me ngā manuhiri koa ake. Ina whakauru ngā kāwanatanga ā-rohe ki ngā wāhi tākarotia pai ake, kāore anō pea i te nui ake o ngā whānau e tū mai ana i te kapua ki te kapua. Ko ngā ringa taitamariki anō hoki ka timata ki te noho ki reira, tae atu ki ngā kaumātua e hiahia ana ki tētahi wāhi haumaru hei tamau i ō rātou kurī, hei noho rānei, hei mātai i ngā tamariki kei te tākaro. Ko te āhua pai o te kāpua tākaro e whakatutuki ana i ngā hiahia a te hapori, ā, ka hāwhai hoki i ngā hononga i waenganui i ngā kainoho. Kua kitea e tātou tēnei i te wā katoa o te whenua. Ko ngā pārani ki ngā āhua tākaro i hangaia ki te whai whakaaro ka tōtika, ka whakakaha i te hunga tāngata kia hui tahi. Ko te mea tino motuhake i konei he āhua tākaro pai, engari he wāhi e hui ai te hapori. Ko ngā kāpua tākaro i hangaia ki te whai whakaaro ka tōtika, ka wāhi huihuinga ai, ka hua atu i te hui ake o ngā hoa, ka painga ai hoki ngā pakihi ā-rohe i te nui ake o ngā tāngata e haere mai ana, ā, ka piki ake te kaha o te hapori i te wā e haere ana.

Wāhanga FAQ

U1: Me pēhea e āwhina ai ngā pōro tamariki ritenga i ngā hononga hapori?

Ko ngā pōro tamariki ritenga e whakauru ana mō te whakamahi i te rōpū e āwhina ana i ngā tamariki maha ki te pōro i te wā kotahi, ka whakapakoko i te whakaaro o te hapori me te āwhina i ngā tamariki kia kōwhiri, kia mahi tahi rātou.

U2: Kei te taea e ngā pakeke te uru atu ki te harikoa ki ngā pōro tamariki ritenga?

Āe, ka taea ngā taonga waihanga kia noho mō ngā pakeke, ka taea ai e ngā mātua me ngā kōpōpō te uru atu ki ngā mahi tākaro, ka whakakaha ake i ngā hononga whānau tru ngā wā tākaro noa.

P3: Me pēhea e whakatau te whakapapa taiao ngā taonga waihanga?

Mā te whakauru i ngā tohu ahurea me te whakamahi i ngā rauemi tūmatanui, ka taea e ngā taonga waihanga te whakaatu i te anō o tētahi takiwā, ka whakapakari ake i te whakapono o te hapori me te whakamahi hei rauemi ako mō ngā tamariki.

P4: He aha ngā āhuatanga whakauru kei ngā taonga waihanga o nāianei?

Ko ngā taonga waihanga o nāianei he āhua ADA me ngā āhuatanga hihiani hei whakamahi mō ngā tamariki katoa, ka tūtohu ai i te whakauru me te uru atu ki ngā wā tākaro.